آئین کار نگهداری و ترابری گوجه فرنگی

– هدف و دامنه کاربرد

 هدف از تدوین این استاندارد ارائه روش برداشت و عملیاتی است که باید به منظور حفظ کیفیت و جلوگیری از فساد گوجه فرنگی انجام گیرد .

 این روش در مورد گوجه فرنگی هائی که به مصرف فرآیند صنعتی می‏رسند کاربرد ندارد .

 ۲- آماده سازی گوجه فرنگی

 ۲-۱- برداشت : گوجه فرهنگی باید در هوای خشک برداشت شود .

 ۲-۱-۲- میزان رسیده بودن گوجه فرنگی در هنگام برداشت بستگی به عوامل زیر دارد:

 – مقصد ترابری

 – مدت ترابری

 – شرایط ترابری

 – مورد یا موارد مصرف

 – مدت مورد نظر برای نگهداری

 – زمان مورد نظر برای عرضه به بازار

 ۲-۱-۳- رنگ گوجه فرنگی مهمترین ضابطه برای تعیین زمان برداشت می‏باشد ( رجوع شود به جدول شماره ۱)

 ۲-۱-۴- بلافاصله بعد از برداشت ( حداکثر در طی ۱۲ ساعت ) باید گوجه فرنگی را مشروطه , بسته بندی , ارسال و یا در سردخانه نگهداری نمود .

 ۲-۲- کیفیت : گوجه فرنگی هایی که برای ترابری و نگهداری به مدت کوتاهی در نظر گرفته شده‏اند باید دارای ویژگیهای مندرج در استانداردهای مربوطه و نیاز بازار باشند .

 – گوجه فرنگی‏ها باید سالم و تمیز , دارای سفتی مناسب با درجه رسیده بودن و عاری از رطوبت اضافی سطحی بوده و از نظر اندازه طبقه بندی و از لحاظ دما مشروطه شوند.

 – وجود دم روی میوه اختیاری است و الزامأ شرطی برای ترابری و نگهداری در سردخانه نمی‏باشد . اطمینان از یکنواختی رنگ و میزان رسیده بودن گوجه فرنگی‏ها در یک بهر اهمیت داشته و دامنه نوسان رنگ میوه نباید بیش از دو درجه از تفاوت رنگ جدول یک تجاوز کند.

 ۳- بسته بندی

 گوجه فرنگی‏هایی را که برای نگهداری در سردخانه و ترابری با وسایل مجهز به تجهیزات سرمازا در نظر گرفته شده‏اند می‏توان در انواع بسته‏ها ( چوبی – مقوایی – پلاستیکی ) بسته بندی نمود , مشروط بر آنکه فشاری که بر روی میوه‏ها وارد می‏شود موجب کاهش کیفیت آن در طی ترابری و نگهداری نشود

 موجبات گردش هوا در اطراف بسته‏ها و داخل آن باید فراهم باشد .

 چنانچه نگهداری گوجه فرنگی در سردخانه ضروری باشد باید آنرا پیش از نگهداری در سردخانه خنک کرد .

 – بعد از برداشت گوجه فرنگی , مشروطه کردن , دسته بندی باید آنرا به اندازه‏ای خنک کرد که دمای آن بیش از ۲ درجه سلسیوس با دمای بهینه ترابری و نگهداری اختلاف نداشته باشد .

 – برای جلوگیری از تراکم بخار آب روی میوه توصیه می‏شود که وسیله ترابری نیز قبلا خنک گردد .

 ۵- بارگیری در وسایل ترابری مجهز به تجهیزات سرمازا یا سردخانه

 گوجه فرنگی باید حداکثر ظرف مدت ۲۴ ساعت بعد از برداشت در سردخانه یا وسیله ترابری ( مجهز به تجهیزات سرما از ) بارگیری شود .

 کیفیت گوجه فرنگی در صورتیکه دمای آن ولو به مدت چند ساعت به بالاتر از ۲۵ درجه سلسیوس برسد بطور قابل توجهی کاهش می‏یابد . اگر نتوان دمای بهینه نشان داده شده در جداول ۱ و ۲ را حفظ کرد می‏توان گوجه فرنگی را در دمای بین ۶ تا ۲۵ درجه سلسیوس نگهداری نمود ولی بهر حال گوجه فرنگی را در خارج از دمای بهینه آن نباید بیش از ۱۲ ساعت نگهداری نمود .

 توصیه می‏شود هر سالن نگهداری سردخانه یا هر وسیله ترابری مجهز به تجهیزات سرمازا با گوجه فرنگی هایی شود که از نظر رسیده بودن و اندازه یکسان باشند .

 – بسته‏های حاوی گوجه فرنگی باید به دقت جابجا شود .

 اگر عملیات بارگیری و تخلیه در سردخانه بطور مکانیکی انجام گیرد توصیه می‏شود که از پالت برای جابجایی استفاده شود . بعد از بارگیری در سردخانه اطمینان از گردش خوب هوا دارای اهمیت می‏باشد .

 ۶- شرایط بهینه در طی ترابری با وسایل نقلیه مجهز به تجهیزات

 سرمازا و نگهداری در سردخانه

 ۶-۱- دما : دمای بهینه که در طی ترابری و نگهداری باید بکار گرفته شود بستگی به درجه رسیده بودن گوجه فرنگی , مدت مورد نظر برای ترابری و نگهداری و شرایط توزیع دارد . بطور کلی , هر چه گوجه فرنگی رسیده‏تر باشد دمای پایین‏تر را بهتر تحمل می‏کند .

 جدول شماره ۱, دمای توصیه شد را در رابطه با درجه رسیده بودن گوجه فرنگی مشخص می‏کند .

 جدول شماره ۱ – دمای بهینه نگهداری گوجه فرنگی در رابطه با درجه رسیده بودن آن :

(۱) توضیحات جدول – درجه ۱ شروع به تغییر رنگ درجه ۲ صورتی روشن درجه ۳ صورتی تا نارنجی روشن درجه ۴ نارنجی تا قرمز روشن درجه ۵ قرمز

(۲) سلسیوس برابر درجه سانتیگراد است Celsius =

 دمای توصیه شده در طی ترابری در رابطه با درجه رسیده بودن گوجه فرنگی و مدت ترابری به شرح جدول ۲ می‏باشد .

 اگر رسیده بودن کامل گوجه فرنگی قبل از توزیع ضروری باشد توصیه می‏شود که در دمای حداقل ۱۸ درجه تا حداکثر ۲۵ درجه سلسیوس به مدت حداقل ۱۲ ساعت نگهداری شود .

 جدول ۲- دمای بهینه وسایل ترابری در رابطه با درجه رسیده بودن و مدت حمل گوجه فرنگی :

(۱) در رابطه با میزان رسیده بودن به جدول شماره ۱ مراجعه شود

۶-۲- میزان رطوبت نسبی هوا : رطوبت نسبی هوا باید ۳±۹۰ درصد نگهداری شود .

 ۶-۳- گردش هوا : گردش هوا در طی ترابری و نگهداری در سردخانه باید طوری باشد که دما و رطوبت نسبی مورد نظر بطور ثابت و یکنواخت حفظ شود .

 ۶-۴- مدت نگهداری در سردخانه : حفظ کیفیت گوجه فرنگی در شرایط حرارت و رطوبت نسبی مشخص شده تابع درجه رسیده بودن گوجه فرنگی , رقم میوه , دمای نگهداری , وسیله‏ای که برای ترابری بکار گرفته شده است می‏باشد .

 ۶-۵- ارقام گوجه فرنگی می‏تواند کیفیت خود را در شرایط مشخص شده به مدت ۷ تا ۲۱ روز حفظ نماید .

۷- عملیاتی که باید طی نگهداری و در پایان آن و همچنین در وسایل ترابری انجام شود :

 ۷-۱- توصیه می‏شود که در طی نگهداری کیفیت گوجه فرنگی بطور منظم کنترل شود.

 ۷-۲- در پایان مدت نگهداری یا ترابری برای اجتناب از تراکم بخار آب روی سطح میوه باید آنها را تا اندازه‏ای پیش گرم کرد .

آذر ۲۹, ۱۳۹۴